Եթե  երկու բնական թվերից  յուրաքանչյուրը  բաժանվում  է  մի բնական թվի, ապա նրանց  գումարը նույնպես բաժանվում է այդ թվին, և ստացված քանորդը հավասար է գումարելիների  բաժանումից   ստացվող           քանորդների  գումարին։

Օրինակ՝

18 և 24 թվերից  յուրաքանչյուրը  բաժանվում  է 6-ի․

18։6=3

24:6=4,    ուստի 6-ի բաժանվում է նրանց գումարը՝ 18+24=42-ը․

42:6=7, ընդ որում 7=3+4

(18+24):6=3+4=7

• Եթե երկու բնական թվերից որևէ մեկը, ենթադրենք՝ առաջինը, բաժանվում է մի ուրիշ բնական թվի, ապա նրանցարտադրյալը  նույնպես  կբաժանվի այդ թվին, ընդ որում այդբաժանմանքանորդըհավասարկլինի առաջինթվի բաժանումից ստցվող քանորդի և երկրորդ թվի արտադրյալին։

Օրինակ՝     Դիտարկենք 15 և 8 թվերը, 15։5=3, ուստի  5-ի կբաժանվի  նաև   այդ   թվերի      արտադրյալը՝    15·8=120 թիվը՝

120:5=24,   ընդ որում ՝ 24=3·8

(15·8):5=3·8=24

Առաջադրանքներ՝

1. Օգտագործելով բաժանման հատկությունները՝ հաշվե՛ք
   առավել հարմար եղանակով․

Օրինակ՝  (18+24):6=3+4=7, ( 18։6=3, 24:6=4)

(21+28):7 = 3 + 4 = 7, 21 : 7 = 3, 28 : 7 = 4

(50+125):25 = 2+5=7

50:25=

 (24+80):4 = 24 : 4 = 6 80 : 4 = 20 20 + 6 = 26

(16+24):4 = 16 : 4 = 4 24 : 4 = 6 4 + 6 = 10

(12+18):3 = 12 : 3 = 4 18 : 3 = 6 6 + 4 = 10

2. Օգտագործելով բաժանման հատկությունները՝ հաշվե՛ք
առավել հարմար եղանակով․

Օրինակ՝ (15·8):5=3·8=24, (15:5=3, 3·8=24)

(288·78):16 =(288 : 16) x 78 = 18 x 78 = 1404

(135·16):15 = (135 : 15) x 16 = 144

(35·22):11 =(22 : 11) x 35 = 70

(6·35):5=(35 : 5) x 6 = 42

(24·130):6=(24 : 6) x 130 = 520

(42·12):7 = (42 : 7) x 12 = 72

(50·8):25 = (50 : 25) x 8 = 16

Արագածոտն — Աշտարակ

Արարատ -Արտաշատ

Արմավիր -Արմավիր

Գեղարքունիք- Գավառ

Լոռի -Վանաձոր

Կոտայք- Հրազդան

Շիրակ- Գյումրի

Սյունիք- Կապան

Վայոց ձոր -Եղեգնաձոր

Տավուշ -Իջևան

Վաղո՜ւց, շա՜տ վաղուց, աշխարհում միայն մի բառ կար՝ «Ես»: Եթե մեկնումեկը ուզում էր ասել.«Բարև, ես եմ», -ուղղակի ասում էր՝ . «ԵՍ»: Եթե ուզում էր ասել. «Ինձ մի նարի՜նջ տուր», կամ՝ «Ի՜նչ գեղեցիկ ծառ է», «Ծիտիկը ծլվլում է», դարձյալ միայն մի բառ էր ասում՝ «Ես»:

Դա միակ բառն էր աշխարհում:

Մարդկանց մի մասը ուղղակի գոռում էր այդ բառը, մյուսները՝ շշուկով էին ասում, մի քանիսը՝ լացով, ոմանք էլ՝ ծիծաղելով: Չէ՞ որ դա մարդկանց միակ բառն էր: Իսկ կենդանիները…

Շունն ասում էր.

«Հա՜ֆ-հա՜ֆ-հա՜ֆ,

Իսկույն այգի ինձ տարեք, խոտերի մեջ բաց թողեք»:

Կատուն ասում էր.

-Մյա՜ու-մյա՜ու,

Ես ձեր քնքուշ թագուհին եմ,

Ձեր բոլորի սիրելին եմ»:

Կովն ասում էր.

«Մու-ո՜ւ-ո՜ւ-ո՜ւ…

Ես կով եմ, իսկ դո՞ւ-ո՞ւ-ո՞ւ…»:

Մտրուկն ասում էր. «Ի-հի՜-հի՜-հի՜-հի՜,

Սա իմ մայրկն է, սա էլ՝ հայրիկը»:

Խոզն ասում էր.

-Մի բլիթ տվեք դդումով,

Որ ես դառնամ կլոր-կլոր,

Բայց ինչքան էլ կլորանամ, թռչող փուչիկ չեմ դառնա:

Թրթուրն ասում էր․

-Ես փափուկ եմ։

Թիթեռն ասում էր․

-Կարևոր չէ, թե ի՛նչ եմ եղել առաջ,

Դուք տեսեք, թե ի՛նչ եմ հիմա՜․․․

Տեսեք՝ ինչպես եմ թռվռում

Արևի տակ և ստվերում։

Իսկ ձկնիկը շշուկով էր խոսում.

-Կամա՛ց շարժվեք, մի՛ աղմկեք, սո՛՜ւս…

Իմ բալիկից նամակի եմ սպասում:

Ամենքը աշխարհում ինչ-որ բան էին ասում.

Սպիտակ վարդն ասում էր կարմիր վարդին.

-Ողջո՜ւյն, կարմիր գլխարկ:

Լապտերասյունն ասում էր․

-Ես շատ եմ երկա՜ր, երկա՜ր,

Ոտքս հողի մեջ է, գլուխս՝ երկնքում։

Գնացքն ասում էր․

Հելլո՜, ես գնում եմ Բուֆալո։

Միայն մարդիկ էին անվերջ-անդադար կրկնում «ԵՍ» բառը: Երբ բոլորը միասին ասում էին այդ բառը, ստացվում էր՝ ե՜ս-ե՜ս-ե՜ս-ե՜ս:

Մի օր էլ մարդկանց գլուխն սկսեց ցավել անընդհատ ես-ես-ես-ես ասելուց ու լսելուց: Գլխացավից ու ձանձրույթից ազատվելու համար նրանք շատ էին ուզում մի նոր բառ հնարել:

Վերջապես մի մարդ, որի գլուխը ամենից շատ էր ցավում «Ես» ասելուց, գտավ այդ նոր բառը:

Կեսգիշերին արթնանալով, նա ինչքան ուժ ուներ գոռաց՝ «ՈՉ»: Հաջորդ առավոտ աշխարհում արդեն մի նոր բառ կար՝ «ՈՉ»:

Այդ օրվանից գլխացավով տառապող մարդիկ ես-ես-ես-ես-ես ասող մարդկանց հանդիպելիս գոռում էին՝ ո՜չ-ո՜չ-ո՜չ-ո՜չ-ո՜չ:

Սկզբում թվում էր, թե նոր բառը կոպիտ է և տհաճ, շատերը չէին էլ ուզում լսել: Բայց հետո կամաց-կամաց դադարում էին ես-ես-ես-ես ասելուց և փորձում էին մի քիչ մտածել... Ու շուտով բոլորն էլ արդեն գիտեին «ոչ» բառը և նույնիսկ հաճույքով կրկնում էին:

Իսկապես որ դա լավ բառ էր:

«Ոչ» ասելիս գլուխը իրեն կլոր էր զգում, մի բան, որ չափազանց կարևոր էր գլխի համար: Եվ հետո, այդ բառը ստիպում էր, որ գլուխն իրեն մեծ զգա, իսկ դա գլխի համար ավելի լավ չափ է, քան՝ փոքրը:

Այժմ աշխարհում ասելու և լսելու համար արդեն երկու բառ կար:

Է՜հ, եթե կա երկու բառ, ինչո՞ւ չլինի երրորդը: Ու եթե կա երեք բառ, ինչո՞ւ չլինի չորրորդը: Իսկ եթե կա չորս բառ, ապա ի՞նչն է խանգարում, որ լինեն շա՜տ ու շա՜տ նոր բառեր:

Եվ եթե կա «ես»-ը,

Ինչո՞ւ չլինի «դու»-ն,

Եթե կա «ոչ»-ը,

Ինչո՞ւ չլինի «այո»-ն,

Եթե կարող է լինել «տաք»-ը,

Ինչո՞ւ չլինի «սառ»-ը,

Կոշտն ու փափուկը, մոտիկն ու հեռուն,

Թացն ու չորը, բարձր ու ցածրը,

Ճիշտն ու սխալը, թարսն ու շիտակը,

Լույսն ու խավարը, սևն ու սպիտակը:

Այսպես, մարդիկ սկսեցին իրար հետ խոսել, հարցեր տալ ու պատասխանել: Ու մտածել, թե ինչ բան է այս աշխարհը:

Եվ մինչև հիմա էլ փնտրում են այդ հարցի  պատասխանը:

1.Կարդա՛ գործը և պատրաստվի՛ր քննարկման։

2.Գրի՛ր բառեր, որ հաճախ լսելիս քեզ մոտ զայրույթ կամ ձանձրույթ է առաջանում։

Ալեք ջան, Нет, մաեստրո, Էլ պրիմօ, էլ ռուդօ:

3.Մի քանի նախադասությամբ ներկայացրո՛ւ, թե ըստ քեզ《 ի՞նչ բան է այս աշխարհը》։

Աշխարհը դա մարդիկ են՝ չար ու բարի, ուրախ և տխուր, կարճահասակ ու բարձրահասակ, գոհ ու դժգոհ: Աշխարհը նաև դա բնությունն է, ջուրը, սնունդը և տարբեր բաներ:

Սուրբ Ղազանչեցոց Տաճարը գլխավոր տաճարն է Շուշիում: Նա շատ գեղեցիկ է և գտնվում է քաղաքի կենտրոնում: Շուշիի մայր տաճարն է, կառուցվել է 1868-1887 թթ: Այն ամենամեծ հայկական եկեղեցիներից է: Այն Գանձասարից հետո, Արցախի երկրորդ կարևորագույն կենտրոնն է: Կազմված է եկեղեցուց և զանգակատնից: Շուշիի ջարդերից հետո, 1920 թթ — ին նա դադարեց աշխատել և այն դարձավ ամբար, իսկ հետագայում որպես ավտոտնակ: Ղարաբաղյան պատերազմի ժամանակ ծառայում էր որպես զենքի պահեստ: Շուշիի ազատագրումից հետո տաճարն ամբողջովին վերականգնվեց:

Խորհուրդ կտամ այցելել այս տեղը նրա գեղեցկության և հետաքրքիր պատմության համար:

• Հաշվեք արտահայտության արժեքը կիրառելով բաշխական օրնեքը․ 

Օրինակներ՝ 

 19‧(7+8)=19‧7+19‧8=133+152=285 

(37+55)‧24= 37 x 24 + 55 x 24 = 2208 

(65-14)‧12= 65 x 12 – 12 x 14 = 612 

Հարցերի քննարկում 

Մտքի վարժանք(բանավոր հաշվարկներ) 

Թեմա՝ Բազմապատկման բաշխական օրենքը գումարման նկատմամբ։ 

• Օգտագործելով բաշխական օրնեքը ՝ հաշվե՛ք առավել հարմար եղանակով․ 

Օրինակներ՝ 

194‧40+194‧50+194‧10=194‧(40+50+10)=194‧100=19400 

201·25+201·12+201·33 = 201x(25 + 12 + 33) = 1470 

31·15+31·55+31·50 = 31 x (15 + 55 + 50) = 3720 

14·23-14·3-14·9 (23 – 14 – 9) x 14 = 0 

36·105+36·15+36·55 (105 + 15 + 55) x 36 = 6300 

16·205-16·55-16·25 (205 – 55 – 25) x 16 = 4560 

• Հաշվեք արտահայտության արժեքը կիրառելով բաշխական օրնեքը․ 

Օրինակներ՝ 

 19‧(7+8)=19‧7+19‧8=133+152=285 

(37+55)‧24=24 x 37 + 24 x 55 = 2208 

(65-14)‧12= 65 x 12 + 12 x 14 = 612 

Հայաստանը իմ երկիրն է: Քանի որ հիմա Հայաստանում կռիվ է, իսկ մենք ունենք հագուստի բիզնես, մենք տաք հագուստ ենք ուղարկում Արցախ: Ես իմ հայրենիքը կայնքում չեմ լքի: Իմ դասարանի ամենալավ ընկեր Նարեկի հայրը սահմանում է: Եվ հայրիկս էլ է ուզում գնալ կռվի, որպեսզի պաշտպանի մեր Արցախը: