Ստեղծագործող փոքրիկ մաթեմատիկները։

thumbnail_IMG_9934

Նախագիծ․ Ստեղծագործող փոքրիկ մաթեմատիկները

  1. Ես գնացի մոտակա խանութ  ու գնեցի՝ 6 հատ ձու, 1  կգ կարագ, 2  հատ միանման հաց։ Կբավակացնի արդյո՞ք իմ գումարը, եթե մեկ հատ ձուն արժեր 60  դրամ, 1 կգ կարագը արժեր  1200  դրամ, իսկ 1 հատ հացը արժեր 120  դրամ, իսկ  ինձ մոտ կար 2000  դրամ։

Լուծում`

6 x 60 = 360

2×120=240

Այդ բոլոր գնումների համար անհրաժեշտ է՝

360 +1200 +240=1800 դրամ։

2000 – 1800 =200 դրամ կավելանա։

Պատասխան՝ կբավականացնի։

2. Ես մի օր գնացի խանութ։ Այնտեղից  գնեցի՝  1  հատ ձմերուկ, և 2  հատ հաց։ Որքա՞ն գումար է  հարկավոր, եթե ձմերուկը 8  կգ է,  ընդ որում 1  կգ ձմերուկի արժեքը  80  դրամ  է, իսկ մեկ  հատ  հացի արժեքը 120  դրամ է։ Որքա՞ն գումար է  ինձ  պետք, որպեսզի վճարելուց  հետո 50  դրամ ինձ մոտ ավելանա։

Լուծում՝

REPORT THIS AD

80 x 8 = 640

120 x 2 = 240

640 + 240 = 880

880 + 50 = 930

Պատասխան՝ 930 դրամ։

3. Ես դպրոցի բուֆետում կերա 1 բաժին հնդկաձավարով ուտեստ ու 3  կոտլետ։ 1 կոտլետը արժեր 200  դրամ, իսկ  1 բաժին   հնդկաձավարով  ուտեստը՝ 350  դրամ։ Որքա՞ն գումար պետք է  տալ վաճառողին, որպեսզի նա  100 դրամ ինձ ետ վերադարձնի։

Լուծում`

200*3=600

600 + 350 = 950

950 + 100 = 1050:

4.1 — ի և 4.2 — ի դասարաններում կա 52 — աշակերտ, երբ 4.2 — ի դասրան բերեցին 5 — աշակերտ թվերը հավասարվեցին։ Քանի՞ աշակերտ կար մինչև տեղափոխությունը։

Լուծում

52 : 2 = 26

26 + 5 = 31

26 — 5 =21

Իմ երկու դրամարկղներում ընդանուր կա 106 — հատ կոպեկ, երբ երկրորդ դրամարկղից բերեցի 15 — հատ կոպեկ առաջին դրամարկղ թվերը հավասարվեցին։ Ինչքա՞ն կոպեկ կար տեղափոխոթյունից առաջ։

Լուծում

106 : 2 = 53

53 — 15 = 38

53 + 15 = 68

 

Самая нужная вещь.

 

  1. молодой — старик

маленький — большой

недавно — давным — давно

плохой — хороший 

младший — старший

грустно — радостно

2. Ученье – свет, неученье – тьма.

 

3. сын – сыновья, ручей – ручьи.

брат – братья, соловей – соловьи, стул – стулья, воробей – воробьи, лист – листья, муравей – муравьи

4. Кресло это не простое, Кресло это золотое.

Только царь или царица, Могут в кресло то садиться.

(Трон)

5. Сыновья отправились в дорогу.

Старший сын вынул из кармана горсть зерна.

Средний сын вынул из кармана горсть земли.

Младший сын вынул из кармана свечку.

Հայաստանի մարզերը

file-25.jpeg

Մարզը                           մարզկենտրոնը

Արագածոտն                 Աշտարակ

Արարատ                        Արտաշատ

Արմավիր                        Արմավիր

Գեղարքունիք                 Գավառ

Լոռի                                  Վանաձոր

Կոտայք                             Հրազդան

Շիրակ                                Գյումրի

Սյունիք                              Կափան

Վայոց ձոր                          Եղեգնաձոր

Տավուշ                                 Իջևան

Ստեփան Զորյան․ «Չալանկը».Տնային աշխատանք

2-րդ հատված

Ձմեռը հայրս Չալանկին կապում էր մեր գոմի չարդախում, հենց գոմի դռան առաջ, ուր նա խոտ էր դնում նրա համար, որ տեղը փափուկ ու տաք լինի։

Հայրս Չալանկին գոմի դռանը կապում էր նրա համար, որ գող գալու դեպքում իմացնի, որովհետև գոմը գտնվում էր մեր տնից բավական հեռու։ Եթե պատահեր դուռը կոտրեին և ամբողջ տավարը տանեին` չէինք իմանա։

— Քնածն ու մեռածը մին է,— ասում էր հայրս և միշտ զգուշացնում, որ եթե ինքը, պատահեց, տանը չեղավ, մենք չմոռանանք Չալանկին կապել գոմի չարդախում։

 

Եվ, պետք է ասած, Չալանկի պատճառո՞վ, թե նրա ահից, ոչ միայն մեր գոմից, այլև մեր բակից բան չէր գողացվում։ Հայրս հավատացած էր, թե մի բան պատահելիս Չալանկը հաչոցով կիմացնի։

Իսկ Չալանկը երբեք սուտ չէր հաչում… Դա արդեն հայտնի էր:

Ու ահա ձմռան մի գիշեր, երբ մեր տանը բոլորս քնած էինք, հանկարծ զարթնեցինք ինչ-որ տարօրինակ ձայներից։ Մեկը դիպչում էր մեր դռանը, ճանկռոտում և մի տեսակ, մռռոցի նման, ձայներ հանում։

Առաջինը զարթնեցինք ես ու մայրս։ Հայրս, սովորաբար, խոր էր քնում, մինչև չհրեիր՝ չէր զարթնի։

Մի քանի անգամ ականջ դնելով այդ տարօրինակ ձայներին, մայրս արթնացրեց հորս.

— Տես մի էն ի՞նչ է, որ դուռը չանգռում է…

Այդ րոպեին դռան ճանկռտոցը կրկնվեց. նորից մեկը դիպավ դռանը, և լսվեց զսպված կլանչոց։

— Շուն է՞,— հարցրեց հայրս տարակուսած, անկողնում նստելով: Ապա վեր կացավ, արխալուղը գցեց ուսերին ու գնաց դեպի դուռը։

Բայց մայրս չթողեց դուռը բանալ։

— Կատաղած շուն կլինի, աման…

Հայրս լուսամատի ապակիների միջով նայեց դուրս, բայց բան չնկատելով, լուսամուտի մի փեղկը բաց արավ ու գլուխը դուրս հանեց։

— Դե կորի՛,– պոռաց նա և ետ դարձավ։– Մեր շունն է, կապը կտրել է։

— Բա խի՞ է դուռը չանգռում,— զարմացավ մայրս։— Չլինի՞ սոված է։

— Չէ՛, հենց իրիկունը, գոմը փակելուց հետո եմ հաց տվել,— պատասխանեց հայրս։– Ով գիտի գելի հոտ է առել, վախից կապը կտրել` դեսն է եկել…

Եվ հայրս, ուսերին գցած արխալուղը մի կողմ դնելով, ուզում էր կրկին անկողին մտնել, երբ շունը, որ լռել էր այդ րոպեին, նորից դիպավ դռանն ու կլանչեց։

— Չէ։ Սա իսկ որ գելի հոտ է առել,— կրկնեց հայրս։ — Վախից կլանչում է…

Ու նորից բարկացավ.

— Դե, կորի՛, անպետք։

Չալանկը ընդհատեց կլանչոցը, բայց դարձյալ դռնովը դիպավ։

— Քեզ պես հազար շուն սատկի, էս ցրտին դուրս չեմ գա,— ասաց հայրս ու մտավ անկողին։

Շունը դռան ետևից կարծես զգաց այդ բանը և ավելի անհանգստացավ. սկսեց նորից կլանչել ու թաթը դռանը քսել:

Կլանչում էր, թաթը դռանը քսում և մի վայրկյան լռում, սպասում։ Տեսնելով ձայն չենք տալիս՝ շարունակում էր նույն ճանկռտոցն ու կլանչը։

Առաջադրանքներ

  1. Դուրս գրիր անծանոթ բառերը և բացատրիր։
  • Չարդախ — ցախանոց
  •  Ահից — վախից
  • դիպավ — դիպչել
  • արխալուղ — վերարկու
  • պոռաց — բղավել
  • գելի — գայլի
  1. Կազմիր նախադասություններ ընդհատել, տարօրինակ, զարթնել բառերով:
  • Երբ որևէ մեկը խոսում է, չի կարելի նրան ընդհատել։
  • Տարօրինակ է,երբ սեպտամբեր ամսին ձյուն է գալիս։
  • Ես առավոտյան զարթնում եմ ժամը ութին։
  1. Ի՞նչ առածներ գիտես շան մասին: Գրիր:
  • Շան անունը տուր ու փայտը վերցրու  ձեռքդ։
  • Ոսկոր բերող շունը, ոսկոր էլ կտանի։
  • Շան նման հավատարիմ եղիր։
  • Շունը շան միս չի ուտի։
  • Շան սատկելը որ գալիս է, գնում է ժամի դուռը։
  • Շան կծածը շունն է բուժում։

Վերնագրիր հատվածը:

  • Վախեցած Չալանկը

Մաթեմատիկա 4.2` 2019-2020 Պարապմունք 9․

12․09․2019    Պարապմունք 9․

Հարցերի քննարկում

Մտքի վարժանք(բանավոր հաշվարկներ)

Թեմա՝  Թվերի կցագրումը աջից կամ ձախից  և մաթեմատիկական հաշվարկներ

Սիրելի սովորող, այսօրվա քո աշխատանքը սա է։

1. 25 թվին ձախից կցագրել են 4 թվանշանը: Ինչքանո՞վ մեծացավ  թիվը:

425 — 25 = 400       Պատ․՝ 400
2. 256-ին աջից կցագրել են 2 թվանշանը: Ինչքանո՞վ մեծացավ թիվը:

2562 — 256 = 2306
3. Տրված 16 թվին աջից կցագրել 4, ձախից՝ 5։ Ինչքանո՞վ մեծացավ   թիվը:

5164 — 16 = 5148        Պատ․՝ 5148
4. Տրված 125 թվին աջից կցագրել 6, ձախից՝ 3, ստացված թիվը  եռապատկել։ Բնութագրել ստացված թիվը։

31.256 x 3 = 93.768

  1. զույգ է
  2. հնգանիշ է
  3. հարևան թվերն են՝  93.769, 93.767
  4. միավորների կարգում կա 8 միավոր
  5. տասնավորների կարգում կա 6 տասնավոր
  6. հարյուրավորների կարգում կա 7 հարյուրավոր
  7. հազարավորների կարգում կա 3 հազարավոր
  8. տասհազարավորների կարգում կա 9 տասհազարավոր

 
5. 20 թվին աջից կցագրել 2, ձախից 8, ստացված թվից հանել տրված  թիվը։ Բնութագրել ստացված թիվը։

8202 — 20 = 8182

  1. զույգ է
  2. քառանիշ է
  3. հարևան թվերն են 81
  4. միավորների կարգում կա 2 միավոր
  5. տասնավորների կարգում կա 8 տասնավոր
  6. հարյուրավորների կարգում կա 1 հարյուրավոր
  7. հազարավորների կարգում կա 8 հազարավոր

6. Որքանո՞վ կմեծանա երկնիշ թիվը, եթե նրա գրությանը ձախից   կցագրենք 3 թվանշանը։

300 — ով
7. Որքանո՞վ կմեծանա եռանիշ թիվը, եթե նրա գրությանը ձախից  կցագրենք 4 թվանշանը։

4000 — ով
8. Որքա՞ն կմեծանա քառանիշ թիվը, եթե նրա գրությանը ձախից  կցագրենք 8 թվանշանը։

80.000 — ով
9. Որքա՞ն կմեծանա հնգանիշ թիվը, եթե նրա գրությանը ձախից
կցագրենք 7 թվանշանը։

700.000 — ով
10.Հաշվիր ամենամեծ եռանիշ և ամենամեծ երկնիշ թվերի  տարբերությունը:

900
11.Հաշվիր ամենամեծ եռանիշ և ամենափոքր երկնիշ թվերի   տարբերությունը:

989
12.Հաշվիր ամենամեծ երկնիշ և ամենամեծ եռանիշ թվերի գումարը:

1098
13.Հաշվիր ամենամեծ երկնիշ և ամենափոքր եռանիշ թվերի   գումարը:

 

199
14.Հաշվիր ամենամեծ քառանիշ և ամենափոքր երկնիշ թվերի   տարբերությունը:

9989
15.Հաշվիր ամենամեծ քառանիշ և ամենափոքր եռանիշ թվերի   տարբերությունը:

9899
16.Հաշվիր ամենափոքր հնգանիշ և ամենամեծ քառանիշ թվերի  տարբերությունը:

1
17.Հաշվիր ամենամեծ երկնիշ և ամենամեծ եռանիշ թվերի գումարը:

1098
18.Հաշվիր ամենափոքր երկնիշ և ամենամեծ միանիշ թվերի
գումարը։

19

 Համեմատում

Համեմատում

 

  • Երկու թվեր համեմատելիս նախ պեք է հաշվել նիշերի քանակները:
  • Մեծ է այն թիվը, որի նիշերի քանակը շատ է:

Օրինակ՝ 4589>385

 

  • Հավասար թվով նիշեր ունեցող թվերի դեպքում մեծ է այն թիվը, որի ամենամեծ  կարգում գրված թիվն ավելի   մեծ է:

Օրինակներ՝ 398>299

 

397>379

 

394>393

 

Առաջադրանքներ

 

  1. Համեմատի՛ր.

 

345 < 4789

 

2203405 >  225670

 

26789 < 26799

 

 

 

 

230204 և   234504
23456 և   23789
2345 և   2345
234890 և   234897
456787 և   234597

230204 < 234504

23456 < 23789

2345 = 2345

234890 < 234897

456787 > 234597

  1. Աստղանիշը փոխարինիր այնպիսի թվանշանով, որ ստանաս ճշմարիտ հավասարություն:

289<295

 

6734>6645

 

          876589>876349

 

          406789<406889

 

  1. 23890, 4567, 45, 890584, 456, 3 թվերը դասավորել աճման կարգով:3, 45, 456, 4567, 23.890, 890.584,
  2. 3689, 452, 3698, 12, 156, 569993 թվերը դասավորել նվազման կարգով:

          569.993, 3698, 3689, 452, 156, 12

 

 Խնդիրներ

5․ Հայկը ձմերուկի համար վճարել է 1400 դրամ, իսկ սեխի համար` 2 անգամ պակաս: Հայկը որքա՞ն է վճարել այդ գնումների համար:

1400 : 2 = 700

1400 + 700 = 2100

Պատ․՝ 2100 դրամ

  1. Լուսինեն գնդակի համար վճարել է 1000 դրամ, իսկ պարանի համար 2 անգամ պակաս: Լուսինեն որքա՞ն է վճարել այդ գնումների համար:

1000 : 2 = 500

1000 + 500 = 1500

Պատ․՝ 1500

  1. Անին 6 տարեկան է: Մայրիկը 5 անգամ մեծ է Անիից: Քանի՞ տարով է մայրիկը մեծ Անիից:

6 x 5 = 30

30 — 6 = 24

Պատ․՝ 24 տարով

  1. Արմենը 8 տարեկան է: Տատիկը 7 անգամ մեծ է Արմենից: Քանի՞ տարով է տատիկը մեծ Արմենից:

7 x 8 = 56

56 — 8 = 48

Պատ․՝ 48 տարով

  1. Պահեստապետը պահեստում եղած 840 կգ շաքարավազից 2- ական կիլոգրամ լցրեց 180 տոպրակների մեջ և ուղղարկեց խանութ։ Որքա՞ն շաքարավազ մնաց պահեստում։

180 x 2 = 360

840 — 360 = 480

Պատ․՝ 480կգ

  1. Վարպետը 300լ խաղողի հյութից լցրեց 2 լ տարողությամբ 75 շիշ։ Մնացած հյութը նա լցրեց 3 լիտրանոց շշերի մեջ։ Քանի՞ 3 լիտրանոց շիշ օգտագործեց նա։

2 x 75 = 150

300 — 150 = 150

150 : 3 = 50

Պատ․՝ 50 շիշ

 Թվերի կցագրումը աջից կամ ձախից

 

1. 37 թվին ձախից կցագրել են 3 թվանշանը: Ինչքանո՞վ մեծացավ  թիվը:

337 — 37 = 300       Պատ․՝ 300

2. 123-ին աջից կցագրել են 3 թվանշանը: Ինչքանո՞վ մեծացավ թիվը:

1233 — 123 = 1110       Պատ․՝ 1110
3. Տրված 52 թվին աջից կցագրել 6, ձախից՝ 2 ։ Ինչքանո՞վ մեծացավ  թիվը:

2526 — 52 = 2474         Պատ․՝ 2474
4. Տրված 32 թվին աջից կցագրել 5, ձախից՝ 3, ստացված թիվը   կրկնապատկել։ Բնութագրել ստացված թիվը։

3325 x 2 = 6650

2. զույգ է

3. միավորների կարգում կա 0 մավոր

4. Տասնավորների կարգում կա 5 տասնավոր

5. հարյուրավորների կարգում կա 6 հարյուրավոր

6. հազարավորների կարգում կա 6 հազարավոր

7. քառանիշ թիվ է

2. 90 թվին աջից կցագրել 0, ձախից 8, ստացված թվից հանել տրված  թիվը։ Բնութագրել ստացված թիվը։

8900 — 90 = 8810

  1.  զույգ է
  2. քառանիշ է
  3. միավորների կարգում կա 0 միավոր
  4. տասնավորների կարգում կա 1 տասնավոր
  5. հարյուրավորների կարգում կա 8 հարյուրավոր
  6. հազարավորների կարգում կա 8 հազարավոր

6. Որքանո՞վ կմեծանա երկնիշ թիվը, եթե նրա գրությանը ձախից   կցագրենք 7 թվան..շանը։

Պատ.` 700 — ով
7. Որքանո՞վ կմեծանա եռանիշ թիվը, եթե նրա գրությանը ձախից   կցագրենք 5 թվանշանը։

Պատ.` 5000 — ով
8. Որքա՞ն կմեծանա քառանիշ թիվը, եթե նրա գրությանը ձախից   կցագրենք 4 թվանշանը։

Պատ.` 40.000 — ով

Վիլյամ Սարոյան

Որդի — զավակ, երեխա, մանչ

Աղքատ — խեղճ, չունեվոր

Ճանապարհ — ուղի, կածան, արահետ

Սարսապելի — սոսկալի, ահավոր, սահմռկելի

Քնքուշ — սիրալի, նազելի, նուրբ, մեղմ

 

Անդրանիկ — առաջին, միակ

Թիկնեղ — լայն թիկունքով

պատանեկություն — ջահելություն, երիտասարդություն

Օտարոտի — օտար, անսովոր, խորթ

Ջանում էր — ջանք էր թափում

Արտասվել — լաց լինել

Անանուխ — դաղձ նանա

Փառամոլ — փառքի հասնել մոլի ձկտում ունեցող։

 

2. Միսս Բիննին բավականին չարացած պառավ միլեդի էր։ Քանի որ մեր Մխիթար Սեբաստացի Կրթահամալիրի բոլոր ուսուցիչները երիտասարդ են և շատ գեղեցիկ, դրա համար էլ ես չեմ կարող համեմատել միսս Բիննինի հետ։

Ուսումնական ամառ 2019

  1. Դո՛ւրս գրիր քեզ դուր եկած ամենահետաքրքիր հատվածը կամ արտահայտությունը:

― Դե՛, այժմ դու երջանրի՞կ ես, Մանչու՚կ, ― հարցրեց հայրիկր։

Մանչուկը միայն հառաչեց։ Մի՞թե հայրիկը դեռ կասկածում է։ Նա այնքան երջանիկ էր, որ նրա ներսում՝ սրտի մեջ թե ստամոքսում, ինչ-որ բան էր կատարվում։ Ո՞վ գիտե, գուցե հենց այդպե՞ս է լինում, երբ երջանիկ ես։

2. Առանձնացրո՛ւ հերոսներին, նկարագրի՛ր և բնութագրի՛ր նրանց:

Մանչուկը, Կարլսոնը, Հայրիկը, Բոսսեն Բետանը

Մանչուկը յոթ տարեկան էր։ Նա  անհամբեր սպասում էր, թե երբ է գալու իր ծննդյան օրը։ Մանչուկը  ընկերասեր էր, բարի և կենդանասեր։ Նա շատ էր ուզում շնիկ ունենալ։

3 . Գրի՛ր կարծիքդ այս գրքի մասին:

Այս գիրքը շատ հետաքրքիր էր։ Այդ գիրքը Մանչուկի ծննդյան օրվա մասին էր։

Մանչուկը երազում էր շնիկ ունենալ իր ծննդյան օրը։ Ինձ շատ դուր եկավ այս գիրքը, խորուրդ կտամ ձեզ ել կարդալ։

4. Պատմի՛ր քո ծննդյան օրերից մեկի մասին, որը, կարծում ես, ամենագեղեցիկն է եղել:

Իմ բոլոր ծննդյան օրերը հետակրքիր և շատ ուրախ են անցել։ Եկել են իմ բոլոր ընկերներ, և մենք միսին ուրախ ժամանակ Ենք անցկացրել։

 

Ամառային արձակուրդներ

Այս ամառը ես, մայրիկս, հայրիկս, գնացինք Սոչի։ Սոչին ծովափնյա քաղաք է։ Սոչին գտնվում Ռուսաստանի Կրասնոդարի երկրամասում՝ Արևմտյան Կովկասում՝ սև ծովի ափին։ Սոչին Ռուսաստանի ամենամեծ հանգտավայրն է։ Սոչի մենք գնացինք գնացքով, և այդ օրը ես առաջին անգամ էի նստել գնացք։ Գնացքում շատ հետաքրքիր էր ես նաև քնեցի վերևում։ Այնտեղ մենք գնացինք Սոչի պարկ և ես նստեցի լիքը վախենալու կարուսելներ, այդայգին շատ մեծ էր, գեղեցիկ էր, հետաքրքիր էր։