Խառը թվեր
Բնական թվերի և կանոնավոր կոտորակների գումարը կոչվում է խառը թիվ։ Խառը թվի գրառմանական մեջ եղած բնական թիվը կոչվում է խառը թվի ամբողջ մաս, իսկ կոտորակը` կոտորակային մաս։
Օրինակ՝
235𝟑𝟓-ը խառը թիվ է, 2-ը ամբողջ մասն է, իսկ 35𝟑𝟓-ը կոտորակային։ Կարդացվում է՝ երկու ամբողջ երեք հինգերորդ։
235𝟑𝟓=2+35𝟑𝟓
Ինչպես անկանոն կոտորակը գրենք խառը թվի տեսքով․
19։2=9(1մն․) 192𝟏𝟗𝟐=912𝟏𝟐
Ինչպես խառը թիվը գրենք անկանոն կոտորակի տեսքով․
41 2𝟏 𝟐=4‧2+12𝟒‧𝟐+𝟏𝟐=92𝟗𝟐
Առաջադրանքներ
- Խառը թիվը ներկայացրեք բնական թվի և կանոնավոր կոտորակների գումարի տեսքով․
Օրինակ՝ 235𝟑𝟓=2+35𝟑𝟓
1525𝟐𝟓 = 15 + 2/5
11037𝟑𝟕= 110 + 3/7
29/11𝟗𝟏𝟏= 2 + 9/11
- Թվերի գումարը գրի առեք խառը թվի տեսքով․
Օրինակ՝ 4+15=415𝟏𝟓=𝟒𝟏𝟓
12+315𝟑𝟏𝟓 = 12 3/15
117+725𝟕𝟐𝟓 = 117 7/25
120+13115𝟏𝟑𝟏𝟏𝟓 = 120 13/115
- Անկանոն կոտորակը գրենք խառը թվի տեսքով․
Օրինակ՝ 19։2=9(1մն․) 192𝟏𝟗𝟐=912𝟏𝟐323𝟑𝟐𝟑 = 30 2/3 32 : 3 = 30 (2 մն.)125𝟏𝟐𝟓= 2/5
12 : 5 = 10 (2մն.)
- Խառը թիվը գրենք անկանոն կոտորակի տեսքով․
Օրինակ՝ 41 2𝟏 𝟐=4‧2+12𝟒‧𝟐+𝟏𝟐=92𝟗𝟐
2712𝟕𝟏𝟐= 31/12 2 x 12 + 7 = 31
5930𝟗𝟑𝟎= 159/30 30 x 5 + 9 = 159
71130𝟏𝟏𝟑𝟎= 221/30 7 x 30 + 11 = 221
31522𝟏𝟓𝟐𝟐= 22/81 3 x 22 + 15 = 81