Գեղարթի վանքը հիմնադրվել է 4 — րդ դարում, իսկ հիմնական եկեղեցին 1215 թ.: Գեղարդի վանքը գտնվում է Կոտայքի մարզում Երևան — Գառնի — Գողթ ճաբպարհի շարունակության վրա: Դարեր առաջ վանքը կոչվել է Աիրիվանք՝ քարարային կառյուցների պատճաառով, իսկ 18 — րդ դարից՝ վանքում պահպհած սուրբ գեղարդի հռչակության՝ Գեղարդ: Ըստ սովորության հիմնադրվել է քրիստոնեությունը Հայաստանում պետական կրոն քարոզելու առաջին տարիներին
Պաշտպանած հնագույն հուշարձանը պարսպապատերից դուրս, արևմտյան կողմում լինելով կիսով չափ ժայռափոր մատուռն է։ Աշխարհի քարտաշ շինությունների մեջ Գեղարդը գրավում է առանձնակի տեղ։
Վանքի շրջապատում կան գեղեցկաքանդակ բազմաթիվ խաչեր և ժայռափոր։